Een boeiende masterclass en exclusieve wijnproeverij van G.D. Vajra Barolo wijnen vond plaats bij Pallas Wines in Waddinxveen. Giuseppe Vaira zelf was aanwezig om zijn wijnen te introduceren. Voor Anne-Wies.nl doet Jon Peter verslag.
Er zijn zo’n veertig genodigden die geïnteresseerd luisteren naar een bevlogen Guiseppe Vaira van het desbetreffende wijnhuis. Voordat de masterclass begint kunnen er een aantal andere wijnen van Vajra geproefd worden. Een goed begin! Joep Speet (MV) opent de masterclass en legt uit waarom Vajra zo bijzonder is en hoe de samenwerking tot stand is gekomen.
Pallas Wines, een Walhalla
Pallas Wines maakt met nog een aantal bedrijven onderdeel uit van Delta Wines. Een toonaangevend internationaal opererend bedrijf met een omzet van 233 miljoen (2021) en ook de grootste wijnimporteur in Nederland. Het distributiecentrum in Waddinxveen is zonder meer imposant met 22.000 m2 aan opslag met een voorraad van zo’n 11 miljoen flessen. Een Walhalla voor de wijnconsument die bediend wordt via een keten aan partners en afnemers in een strak georganiseerde supply chain met een ruim assortiment. Het grote distributiecentrum staat op veengrond van de Wadde en is niet te missen vlak naast de A12. Sinds 2020 heeft Navitas Capital, een investeringsmaatschappij bekend van de familie Zeeman, een meerderheidsbelang in Delta Wines. De overige aandelen zijn in handen van het management.
Trots op Piëmonte
Tijdens de masterclass waan ik me in de mystieke en nevelige heuvels van Piëmonte. Bekend van de barolo, barbaresco, barbera, de truffels en de slow-food cultuur die in deze omgeving is ontstaan. Guiseppe Vaira steekt niet onder stoelen of banken dat hij trots is op Piëmonte, zijn familie, de natuur, de cultuur en het boerenleven. Daarentegen geen opsmuk bij deze man. Beleefd, en zelfs een beetje nederig, stelt hij zich voor aan de bezoekers. Er komt geregeld ‘dank u wel’ uit zijn mond als hij vertelt dat zijn vrouw Nederlands is en ze vier kinderen hebben. Hij neemt ons mee naar de geschiedenis van zijn grootouders, ouders en zijn generatie.
G.D. Vajra
G.D. Vajra is in 1972 opgericht en draagt de initialen van de overgrootvader Guisseppe Dominico van wie de familie de wijngaarden erfden. Zijn vader Aldo (Vaira is de familienaam) en zijn vrouw Milena hebben de basis gelegd van het huidige wijnbedrijf Vajra. Het is het eerste biologisch gecertificeerde bedrijf van Barolo, in 1971. Dit is mede te danken aan zijn vader Aldo die een PhD heeft in landbouwkunde (agronomie) en ook als professor lesgeeft in oenologie. Joep Speet, zelf Magister Vini, vertelde vooraf dat Piëmonte nu ongeveer staat waar de Bourgogne zo’n 10 jaar geleden stond. Klimaatverandering, commercie, schaarste, investeringen en de slag om de consument raken hier ook de regio. Er zijn niet zoveel nebbiolo wijngaarden en de productiemethode van een barolo is intensief, kostbaar en kent een lange verplichte rijpingstijd waarvan minimaal 18 maanden op hout. Pas 38 maanden na de oogst mag een barolo op de markt komen, de riserva zelfs na 62 maanden. Dat is meer dan vijf jaar wachten, dus is het niet zo gek dat je wat moet neertellen voor een goede barolo. De wijngaarden moeten liggen tussen de 200 en 540 meter hoogte met een maximum rendement van 56hl/ha. In totaal heeft Vajra 40ha aan wijngaarden.
Guiseppe Vaira vertelt over Barolo, het familiebedrijf G.J.Vajra en hun wijnen
Barolo DOCG
Barolo als DOCG bestaat nog niet zo lang (1980) maar de naam en de faam des te meer. Ook hier is commercie en marktwerking uitermate belangrijk geworden. Het weer en de oogst zijn namelijk niet altijd te managen en dat hebben zijn ouders en grootouders aan den lijve ondervonden, vertelt Guiseppe. Tja, welke wijnboer niet? Oogsten kunnen mislukken en klimaatverandering helpt ook niet echt mee, met een toenemende dreiging en bestrijding van invasieve insectensoorten, plus de strakke regelgeving rondom kwaliteitswijnen. Echter sommige tannineuze druiven zoals de nebbiolo hebben baat bij klimaatverandering door eerder en beter fenolisch te rijpen, wat de wijnen ten goede moet komen. Bij Vajra wordt ook geëxperimenteerd met andere of uit de gratie geraakte authentieke rassen zoals o.a. dolcetto, freisa en rheinriesling. Het is een familiebedrijf waar nauw samengewerkt wordt met de landbouwuniversiteit van Turijn rondom innovatie en wijngaardmanagement. Vajra staat voor elegantie en de wijnen zijn over het algemeen niet zo exorbitant duur als de grote bekende wijnhuizen van Barolo. De bekende wijnschrijver Jancis Robinson typeerde Vajra als ‘best kept secret of Barolo’.
DOCG Barolo. Map: Langhevini.it
G.D. Vajra, de proeverij
Vajra Riesling Pétracine 2022
We starten de proeverij met de Vajra Riesling Pétracine 2022. De wijn is volgens Guiseppe de DNA voetafdruk van het terroir. Pétracine staat synoniem voor Riesling en betekent ‘wortel in steen’. Niet bepaald een signature grape van Piëmonte. De wijngaard is aangekocht in 1984 als huwelijksgeschenk voor zijn ouders. De grond is niet geschikt voor de nebbiolo druif en dit stenige plot is de oudste riesling wijngaard in Piëmonte. De jonge wijn is licht goudgeel, fris, floraal met duidelijke citrustonen. Goed in de zuren en toch een rond mondgevoel. Hij moet wat op adem komen maar doet het prima bij warm weer als je nog geen rood wil schenken.
Vajra Langhe Freisa Kyè 2020
De freisa is een authentieke maar eigenwijze laatrijpende druif. Kyè betekent ‘wie is’ en staat wel synoniem voor deze wijn. Hij is familie van de nebbiolo en is in Piëmonte weer herontdekt. De kunst is deze laat te oogsten omdat anders de zuren overheersen en de wijn hard en onrijp overkomt. De schil is donkerder dan de nebbiolo en de fenolische rijpheid is van groot belang voor een goede balans tussen de zuren en tannines. Freisa staat voor aardbei en het rode fruit overheerst: aalbes, aardbei, framboos. Iets kruidig en heeft behoorlijke zuren met niet al te zware tannines. Kan mijns inziens nog wat rijpen maar als je iets aparts wil inschenken maak je een goede keuze. Een ontdekkingswijn!
Vajra Langhe Pinot Nero 2021
Hoe gedraagt een pinot nero zich op een terroir van een nebbiolo? Hij heeft overduidelijk meer tannine dan de Freisa. De druiven worden in drie etappes geselecteerd. In de wijngaard op rijpheid, op de sorteertafel en bij het verwijderen van steeltjes om teveel tannine te voorkomen. De druiven komen van de hooggelegen wijngaard Bricco delle Viole ook wel of Bricco delle Vergne genaamd. Het paradepaard van de familie Vaira en ligt tussen Barolo en La Morra. De oogst vindt plaats eind augustus begin september en de fermentatie neemt 25 dagen in beslag gevolgd door spontane malolactische gisting. Door de hoogte rijpt de nebbiolo daar moeilijk. Vandaar de keuze voor pinot nero in 1999. Dit was een keuze van Aldo zelfs al in een periode voor de grote merkbare invloeden van klimaatverandering. De wijn rijpt 25 maanden in RVS en Slavonisch eiken. Het is een complexe pinot nero. Donkerrood fruit, kruidig met behoorlijke tannines. Deze wijn heeft zeker nog wat rijpingspotentieel en ik zou deze over een aantal jaar opnieuw willen proeven. Het is een wijn die respect afdwingt.
Vajra Dolcetto d’Alba Coste&Fossati 2022
Dolcetto of de ‘kleine zoete’ komt van de gelijknamige wijngaarden Coste en Fossati die zuidwest en zuidoost zijn gericht. Vlak bij de riesling en pinot wijngaarden. De druif is kleiner dan de barbera en de nebbiolo en kan niet tegen koude nachten. De donkerrode wijn is allesbehalve zoet maar heeft wel een rond mondgevoel met veel smaak. De 24 dagen skincontact verklaart de donkerrode kleur. Fris rood fruit, floraal met tonen van pruim, cacao, munt, kruidig en zachte tannines. Het is de minst dure van deze proeverij en valt bij mij in goede aarde. De dolcetto werd vroeger door de wijnboeren zelf veel gedronken. Een anekdote van Guiseppe luidt dat het lichaam van de Piëmontese wijnboer meer dolcetto bevat dan bloed. Helaas is ook deze druif, net als de freisa, een beetje uit de gratie geraakt en dat is onterecht. Dit is een uitstekende wijn die goed past bij een lunch, pasta of vleesgerecht. Een wijn die je ook gewoon moet opentrekken als je trek hebt in een fijn glas rood. Een absolute aanrader!
Barbera d’Alba Superiore Viola delle Viole 2021
De barbera komt van een oude wijngaard (1949) die geplant is door zijn overgrootvader. De focus van het canopy management ligt tussen de 70-100cm van de stok omdat de barbera loten makkelijk de 2 meter halen en alle energie naar de uiteinden zou gaan, wat de rijpheid niet ten goede komt! De grond is brokkelig en door het bladmanagement worden de wortels gedwongen dieper de grond in te gaan. De wijn is krachtig, kruidig met overheersende tonen van bramen, kersen en zoethout. Veel byte heeft deze inktpaarse wijn. De fijne tannines vormen een mooie combinatie met de zuren. Wederom een wijn om aan te bevelen ondanks dat hij nog wat verder mag rijpen.
We vervolgen de proeverij met een flight van drie barolo’s uit 2019
Coste di Rose – Ravera – Bricco delle Viole
Drie verschillende terroirs en drie verschillende wijnen. Het jaar 2019 was een goed jaar voor de barolo met een hete zomer en een oogst in de tweede week van oktober. Qua kleuren is er niet veel te ontdekken maar in de smaak des te meer.
De Coste di Rose is fris, floraal, frivool licht met mooi zuren en niet te logge tannines. Ondanks zijn jonge leeftijd een toegankelijke barolo. De druiven komen van een kleine smalle en steile strook zandsteen in Barolo. Ze zijn met de hand geplukt en geselecteerd op 18 oktober. De vinificatie duurde 25 dagen waarbij de hoed regelmatig wordt ondergedompeld, beter bekend als ‘cappello sommerso’. Hij vergelijkt deze zomerse toegankelijke wijn met de Beach Boys.
De Ravera komt van een rode geoxideerde mergelgrond in Novello. De wijn is complex met behoorlijke tannines, reductief, astringent en kan wel wat jaartjes verder rijpen. Een wijn met karakter en scherpe randjes. Hij vergelijkt deze met de distortion Gibson geluid van Led Zeppelin. Een wijn waarvan het geluid voluit moet.
Bricco delle Viole ligt op het oudste hooggelegen deel van Barolo waar de paarse viooltjes in het voorjaar groeien. Boven de mist waar het zonlicht ’s morgens het eerst Barolo aandoet. Viooltjes worden veel gebruikt in parfums en is ook te herkennen in deze wijn. Een robijnrode complexe ferme wijn die 28 maanden heeft gerijpt in Slavonisch eiken. Hier zit geen ijzeroxide in de grond en de wijn smaakt iets zoeter door de wat vochtige kleigrond. De wijn is gebotteld op 21 juni 2022.
De laatste flight bestaat uit nog eens drie barolo’s, ook uit 2019
Barolo del Comune di Serralunga d’Alba – Baudana – Cerretta
In 2009 heeft Vajra het beheer van het wijngoed van het echtpaar Luigi en Fiorini Baudana overgenomen met als doel hun erfenis te laten voortbestaan van hun belangrijke werk in de wijngaarden Baudana en Cerretta in Serralunga. Baudana is één van de kleinste nebbiolo wijngaarden en kan meer een garagist worden genoemd.
De Barolo del Comune di Serralunga d’Alba is fris, fruitig, floraal met zachte tannines. De druiven komen van verschillende blocks. ‘Blending is an art’ ligt Guiseppe toe als hij met respect en bewondering over Luigi en Fiorini spreekt.
Barolo Baudane komt van 50 jaar oude stokken op blauwe kleigrond. De druiven zijn 30 dagen gefermenteerd á cappello sommerso. De fermentatie vindt plaats in RVS en grote eiken vaten. Daarna 32 maanden rijping in Slavonisch eiken. Een elegante wijn met rood en donker fruit, pruim, kruidig, grafiet, aards met stevige toch soepele tannines. De wijn heeft een frisse afdronk die lang blijft hangen.
De Barolo Cerretta komt van 40 jaar oude stokken waar de biotypen van de nebbiolo verwerkt zijn: lampia en michet. De wijn kent een mix van rood en donker fruit maar is onderscheidend door hints van menthol, balsamico en rozemarijn. Een complexe wijn met heel veel karakter! Het feit dat deze drie wijnen, en de andere trouwens, uit de Barolo regio zo verschillende kunnen zijn zegt echt wel iets over invloed van het terroir, de hand van de wijnboer en de kunst en kennis van vinificatie.
Aan het einde van de proeverij schudt Guiseppe beleefd iedereen de hand en geeft verdere toelichting waar nodig. Een verrassende en goede keuze van Pallas en Delta Wines om met Vajra samen te werken.