Op een frisse dinsdagmorgen in februari vond de online lancering plaats van drie nieuwe wijnen van Bibi Graetz: ‘Balocchi di Colore’. De proeverij werd georganiseerd door Poot agenturen bij Aventura Wines in Amsterdam. Georgie Hindle van Decanter faciliteerde het interview dat in 21 landen simultaan werd uitgezonden. Jon Peter van den Oever was erbij voor Anne-Wies.NL waar dit artikel eerder werd gepubliceerd.
Bibi Graetz
Bibi is een getalenteerde en artistieke Florentijnse wijnmaker die normaal zelf de etiketten ontwerpt, behalve voor deze drie want die ontworpen door zijn kinderen. Hij scoort al jaren hoge punten bij bekende wijnschrijvers zoals o.a. Suckling, Robinson, Parker en heeft een groeiende schare van bewonderaars. Decanter kende zelfs 100 punten toe voor zijn ‘Testamatta’ 2018 (letterlijk vertaald gek hoofd of dwarsdenker) en betekenend ‘iemand met een sterke persoonlijkheid en karakter’. Misschien moet je wel een beetje anders zijn om in twee decennia een ware cultstatus te krijgen als wijnmaker.
Kunst, cultuur en schoonheid van Toscane
Bibi stamt uit een kunstenaarsfamilie en heeft een studie gevolgd aan de Accademia delle Belle Arte in Florence waar hij geboren en getogen is. Na zijn studie is hij in 2000 gestart met het maken van wijn. Dit heeft mede te maken met de keuze van de familie om bepaalde oude wijngaarden in bezit (gepacht) te houden in Fiesole. De keuze is door de familie afgewogen met als centraal thema het behouden van de kunst, cultuur en schoonheid van Toscane*. Dit zou terug te vinden moeten zijn in oude wijngaarden, het terroir en het wijnmaken met typische lokale druivenrassen zoals o.a. colorino, canaiolo en sangiovese. (*Monique van Kreuning schreef daar al eerder wat over op annewies.nl: wijn als kunst)
Castello di Vincigliata in Fiesole
Bibi’s moeder Sunniva Rasmussen is Noors en zijn vader Gidon is Zwitsers/Israëlisch. Gidon zat in de scheepvaart in Tel Aviv maar is ook een begenadigd beeldhouwer met internationale faam. Met de verkoop van zijn schip heeft hij Castello di Vincigliata in Fiesole gekocht. Het is een zeer oud kasteel dat stamt uit de 10e en in de tweede wereldoorlog dienstdeed als gevangenkamp. Het Castello heeft de familie omgetoverd in multi-cultureel centrum waar ook regelmatig op het terras de oogst wordt gevierd met lokalen aan lange tafels daarbij kijkende op de stad Florence.
De familie beschikt inmiddels over een aantal oude wijngaarden die een nieuw leven zijn ingeblazen en een beperkte productie kennen. Bibi’s icon wijn Colore is hier een mooi voorbeeld van, met sangiovese als erfelijke drager. Kennis van landbouw is opgedaan in een kibboets en van een ingehuurde oenoloog en een zestal wijnbouwers. Bibi is vader van 4 kinderen, getrouwd met de Noorse Benedicta die ook uit een kunstenaarsfamilie stamt. Zij zijn woonachtig in een vleugel van het Castello di Vincigliata in Fiesole met uitzicht op de bakermat van de renaissance: Florence. De hoofdstad van de Toscane en geliefd bij vele toeristen.
Frisse start met Spumante Rosé Brut Bollamata
Nou was ik maandagavond al in hogere sferen bij het concert van de alternatieve – in Gucci geklede – band Måneskin en ben zeer benieuwd of de artistieke parallel door te trekken is naar deze kleurrijke unieke proeverij. Alhoewel, uniek… ik begrijp dat de sessie in 21 landen wordt uitgezonden i.v.m. de lancering van het trio op 2 maart. Maar toch bijzonder hierbij te zijn. Mijn gehoor heeft nog enig herstel nodig maar met de reuk en smaakpapillen zit het goed. Een aantal genodigden wordt om 09:00 uur verwacht bij Aventura Wines op de Lijnbaansgracht in het centrum van Amsterdam. Lekker vroeg en dit heeft mede te maken dat de introductie om 09:30 (lokale tijd) start. Het is dinsdagmorgen behoorlijk koud, het sneeuwt, veel file en de binnenstad is bij het Rijks ook nog opgebroken. Gehaast ben ik uiteindelijk toch nog op tijd en word warm welkom geheten met een fris glaasje zalmrose Spumante Brut Bollamatta (sangiovese), natuurlijk gemaakt volgens de Italiaanse Martinotti methode. Dit belooft veel goeds!
Proeverij Balocchi Di Colore
Er druppelen meer besneeuwde jassen binnen en ik herken aan de tafel twee docenten van de Wijnacademie: wijnvrouw van het jaar 2020 en een gerenommeerde Italië kenner. Dit is toch wel een serieuze proeverij en ik raak in gesprek. Verder zijn er nog wat wijnschrijvers, sommeliers, een aanstaand wijnbareigenaar en sales medewerkers van Poot en Aventura. Op de proeftafels staan 4 glazen klaar met een bij behorende print-out en vers stokbrood. De wijnen zijn ingeschonken en de sessie begint.
Georgie faciliteert het gesprek en heet iedereen welkom.
Bibi neemt direct het initiatief en vertelt geanimeerd met veel enthousiasme over de kracht van oude wijngaarden en de verschillende belangrijke Toscaanse druivenrassen zoals canaiolo, colorino en uiteraard sangiovese. Zijn pitch en marketing zijn goed op orde, de afnemers en de prijzen ook. Maar kwaliteit verloochent zich niet en dat merk je aan zijn persoonlijkheid, karakter en drive. Deze hoop ik ongetwijfeld terug te vinden in de wijnen.
Balocchi di Colore Nr8 (2020)
Deze wijn is gemaakt van 100% canaiolo en de druiven komen van de westelijk gelegen Olmo wijngaard op een hoogte tot 450 meter. De oudste wijnstokken zijn 50 jaar oud, aangevuld met jongere stokken van zowel sangiovese als canaioloop ‘Galestro’ terroir, een harde, rotsachtige bodem van voornamelijk klei en zand met wat kalksteen boven Fiesole.
De techniek voor de canaiolo is op de achtergrond geraakt en Bibi wil dit authenthieke ras via dit unieke perceel nieuw leven inblazen. “De canaiolo-techniek is terug van weggeweest”, aldus Bibi. De canaiolo druif werd vroeger met name gebruikt om de Sangiovese wijnen fruitiger te maken en de tannines te verzachten. Deze druif is super geschikt voor de governo techniek (ripasso, waarbij een deel van de druiven wordt ingedroogd) omdat er geen rotting plaatsvindt en het fruit daardoor behouden blijft. Nu wordt hij dus niet alleen als ondersteunende druif ingezet, maar ook als monocepage. Het warmere seizoen van 2020 heeft meegeholpen en geeft geweldige resultaten.
Veel rood fruit in deze elegante wijn met licht bloemig aroma, aalbes, aardbei, granaatappel, rozenblad met finesse van rode en groene peper en laurier. Bijzonder fris en fijne afdronk. Twee jaar gerijpt in oud eiken, spontane fermentatie met inheemse gisten. Mooie balans tussen zuren en kruidigheid. Het etiket van nr. 8 is gemaakt door Ludovico, de jongste van de familie.
Balocchi di Colore Nr1 (2020)
Dit is een 100% Sangiovese van de Vincigliate wijngaard met ook hier de typische Galestro bodem met veel klei en leem op 250 meter Noord West richting. Intens, aromatisch, zwarte kers, vers fruit, rode en zwarte bessen, groene thee, veldkruiden en gelaagde tannines die de tong wakker prikkelen. Dit is de eerste wijngaard die geplant is door zijn vader waarbij de kennis o.a. is opgedaan in een kibboets. Dezelfde fermentatie als nr. 8 en dit etiket is gemaakt door zijn dochter Margherita. Een ware smaaksensatie deze Sangiovese die hoge punten zal scoren!
Balocchi di Colore Nr3 (2020)
De donkerste van de 3 wijnen en dat heeft niet alleen met de schil te maken maar ook door het vruchtvlees en de wijnbereiding. De druiven komen van het oudste perceel van de Vincigliata wijngaard. Intense kleur met een warm aroma die me direct in herinnering terugvoert naar de Toscaanse heuvels bij Florence. Komt dit spontaan bij me op of wil ik terug naar het zomergevoel van vrijheid? Wat het ook is, deze wijn heeft mijn voorkeur en ik kan niet stoppen om de aroma’s op te snuiven. Ik proef pruim, zwarte kers, mirabel, grafiet, zwarte thee. De wijn is rond, zalvend en heeft toch een fris karakter. Het lijkt een wat petit verdot achtig karakter te hebben, een laat rijpend eigenwijs ras dat alleen goed rijpt bij warme zomers. Dit is mijns inziens de meest interessante van de drie. Ook twee jaar op oud eiken gerijpt met spontane fermentatie en inheemse gisten. Het etiket is gemaakt door zijn dochter Ingrid.
Colore 2020
De laatste wijn, die geen deel uitmaakt van Balocchi, is Bibi Graetz’ signature wijn. Colore 2020 is een wijn van handgeplukte sangiovese druiven uit verschillende wijnpercelen van Olmo, Vincigliata, Siena en Lamole. Natuurlijke gisting in open Frans eiken waar acht keer pigeage (onderdompeling) wordt toegepast. Achttien maanden gerijpt in 225l vaten. Een echte karakterwijn die me doet beseffen, met de andere drie, dat deze wijnmaker een klasse apart is.
Het was een interessante proeverij waar we kennis maakten met het spel van experimenteren met oude wijngaarden, typische druivenrassen en het herleven van het hart van de Toscane! Op de vraag van Georgie aan Bibi of we dit ieder jaar kunnen verwachten, zo’n set van wijnen volgens eenzelfde concept, of dat we ook iets anders kunnen verwachten antwoordt hij dat het goed zou kunnen, maar dat hij nog veel meer wil experimenteren en er wellicht nieuwe variaties kunnen komen. Zelfs mogelijke uitstapjes naar Zwitserland. We zijn benieuwd!
Links:
bibigraetz.com