ChatGPT. Generative Pre-trained Transformer is de laatste tijd behoorlijk in het nieuws en niet voor niets. Het is een software tool met kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence) ontwikkeld door een jong researchbedrijf in San Francisco, OpenAI. Het bedrijf heeft grote ambities met deze tekst- en dialoog generator. Het prototype is vorig jaar gelanceerd en investeerders staan in de rij. Microsoft alleen al investeert een slordige 10 Miljard dollar. Ook Google, Meta en Apple investeren veel geld in AI in de slag om de consument én organisaties beter te assisteren in het zoeken, vinden en presenteren van informatie. 

Je kunt een chatbot vragen stellen of trefwoorden ingeven voor real time antwoorden die samengesteld worden uit miljoenen geanalyseerde pagina’s en internetbronnen. Nou staat de Golden State niet alleen bekend om de grote Tech bedrijven uit de Silicon Valley maar ook als dé wijnstaat van de VS. Wijn en IT schijnen een toch mooie combinatie te zijn dus ChatGPT zou hier iets over moeten weten zou je denken. Maar, we gaan niet naar Californië voor een wijnvraag over de nieuwe wereld maar naar de ‘oude wereld’: Italië, Toscane, Montalcino. Laten we eens kijken wat ChatGPT weet over de Brunello di Montalcino.

Montalcino. Afgelopen zomer was ik in de Toscane en dat kan niet zonder een bezoekje aan Florence, Lucca, Siena, Pisa, Pistoia, Pienza en natuurlijk o.a. de wijndorpen: Montepulciano en Montalcino. De laatste is niet alleen beroemd om de Brunello, die in 2008 tot een DOCG is verheven, maar ook omdat het in 2004 is opgenomen als onderdeel van het Unesco werelderfgoed Val d’Orcia. Montalcino is pittoresk en je vindt al snel een een cosy plekje bij de talloze wijnbars en restaurants. Reserveren is geen overbodige luxe want toeristen en verdwaalde wijnliefhebbers zijn er genoeg. De Toscane met zijn glooiende landschap, cipressen en vele wijngaarden is schilderachtig en niet voor niets geroemd om de cultuur, het eten en de wijn. Ik verbleef bij Tenuta San Filippo op het platteland en ben omgeven door wijnvelden. Het heeft een heerlijk zwembad en een paar mooie appartementen met genoeg privacy ongeveer zo’n 4 km van Montalcino. Het centrale gebouw stamt uit 1672 maar is volledig gerestaureerd. Hun signature wijn Le Lucére heeft verschillende waarderingen gekregen waaronder 3^e van de beste 10 Brunello’s uit 2020 (Wine Spectator). Brunello di Montalcino is één van de mooiste wijnen van Italië en het proeven meer dan waard. 

Brunello. Zoek je op Brunello in Google (chrome) en je krijgt binnen 0,51 sec ongeveer 22.000.000 resultaten. Los van verschillende betekenissen, context, taal en regio kun je stellen dat er behoorlijk wat informatie over deze wijn te vinden is. Gall & Gall komt als eerste (gesponsorde) link naar voren met Wikipedia als goeie objectieve 2^e en ‘Wijnvoordeel’ als verrassende 3^e. Je moet aardig wat scrollen om een duidelijk overzicht te krijgen van de wijnen, regio, culturele context of over de lokale restaurants en wijnbars. Veel klikken en de resultaten verder verfijnen rest er via  Tripadvisor, Booking, Wiki, Blog’s, YouTube etc. Is dat erg? Nee, maar als je weinig tijd hebt wil je snel informatie waar je iets mee kunt. En, als je eenmaal daar bent wil jij je tijd goed besteden in de beperkte tijd. In een vakantiestemming thuis zoeken met een wijntje is leuk maar daar ter plekke zijn met een Brunello in een romantische setting is toch wat romantischer… Toch? 

ChatGPT en Brunello. Laat we eens kijken wat ChatGPT over ‘Brunello’ kan vertellen. Ik log in bij ChatGPT en start een dialoog met de woorden ‘Brunello di Montalcino’ en klik op ‘regenerate response’.

Valt me niet tegen. Ook al is het een wat generieke omschrijving met woorden maar die wel real-time in context worden gecreëerd. Het leest gemakkelijk en dwingt je na te denken over het vervolg…Montalcino kent voor de Brunello een specifiek terroir. Laten we eens kijken wat dat oplevert: ‘Soil Brunello’.

Inderdaad de bodem ‘Galestro’ wordt genoemd met de specifieke kenmerken van steenachtige klei, zand en mergel. Ik begin er plezier in te krijgen… Vervolgens ben ik benieuwd naar Brunello wijnproducenten  en ik wel wat proeven óf bij een wijnbar daar: ‘producers brunello’ en ‘winebars Montalcino’ . Eens kijken wat dat oplevert…?

Geen slecht resultaat voor een 1^e selectie van de ongeveer 260 wijnproducenten in Montalcino. Bij een aantal die op deze lijst staan ben ik geweest waaronder o.a. Biondi-Santi, Le Pottazine. San Filippo staat er niet bij. Laten we eens verder kijken want ik wil toch wel naar een wijnbar en meerdere producenten proeven.  ‘wine bars Montalcino:

Mooi resultaat maar eigenlijk wil ik toch een Le Lucére Brunello proeven van San Filippo. Kijken wat dat oplevert…

Hmmm, ik krijg nu een restaurant bij Le Lucere op wijngoed San Filippo maar kan me niet herinneren dat daar een restaurant was. En, dat was er ook niet. Le Lucére is hun top Brunello wijn. Laat ik specifieker zijn: Brunello wine le Lucére Montalcino 2017 San Filippo DOCG

Nu krijg ik deze wijn wel en ik wil naar enoteca La Fortezza voor een exemplaar. (trouwens een mooie enoteca in de burcht)

Dat moet toch even via Google Maps. Maar er staat me bij de la Fortezza een burcht is en misschien is er wel meer tezien in het plaatsje. : ‘cultural sight seeing Montalcino’

Fortezza di Montalcino komt als eerste en daar is ook de enoteca gevestigd. Ik ben geheel niet ontevreden over de functie van ChatGPT en het lerend vermogen. Nou is dit niet de eerste chatbot. Ik ken Meta Peer, Google LaMDA en PaLM. De potentie van deze tools is gigantisch en ik denk dat we een nieuwe tijd ingaan met het zoeken, vinden en toepassen van real time informatie… De wijnbranche én -academie kunnen hier behoorlijk voordeel uit halen als het goed wordt toegepast met de combinatie van interne en externe bronnen. Nu alleen nog deze content op een contactlens presenteren mét geo locatie én een ingesproken proefnotitie die via speech-to-text in je eigen cloud library wordt opgeslagen! Waarover meer een volgende keer…

Jon Peter van den Oever, Register Vinoloog en Informatiewetenschapper