Als ergens een goede graadmeter voor bestaat dan zijn het wel de klimaatschommelingen in de klassieke wijngebieden zoals de Bordeaux, Bourgogne, Rioja en de Toscane. Wijnstokken zijn namelijk uitermate gevoelig voor temperatuurwisselingen en dat is van invloed op de kwaliteit van de druif. De juiste balans tussen suikers, zuren, kleur, tannine en aroma’s wordt verstoord door het warmer worden van bepaalde gebieden. De fenolische en alcoholische rijpheid zijn door klimaatveranderingen niet meer in balans. Bij hoge temperaturen worden de suikers (glucose, fructose) sneller omgezet in alcohol waardoor belangrijke zuren afgebroken worden en wijnen een ander karakter krijgen. Hierdoor kunnen wijnen logger en zoeter worden of, bij eerdere oogst, onrijpe tannines en weinig aroma’s bevatten.
Het is een ontwikkeling die grote impact heeft op de wijnbouw en zorgt voor behoorlijk wat kopzorgen bij heel wat wijnboeren. Ze moeten eerder oogsten, aanplanten in hogere of koelere gebieden, andere rassen planten of het toepassen van andere en nieuwe snoeitechnieken zoals o.a. ‘zomersnoei’.
Alleen al in de bekende wijnregio Penedès, regio Catalonië, is de afgelopen veertig jaar het 1 graad warmer geworden waardoor de oogst een kleine twee weken eerder plaatsvindt. De temperatuur en de alcohol schijnen niet het probleem te zijn maar de fenolische rijpheid die anders wordt of achter blijft. Het smaakprofiel van wijnen uit bekende en klassieke wijngebieden zal hierdoor veranderen. Het aanplanten van andere of nieuwe rassen is veelal niet mogelijk omdat bepaalde geo locaties beschermd zijn en alleen aangeplant mogen worden met bepaalde druiven.
In de Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS 27-01-2020) -het officiële tijdschrift van de National Academy of Science of the USA – stond een interessant research artikel: ‘Diversity buffers winegrowing regions from climate change losses‘. Samengevat: als er 2 graden warmte stijging is bij een aantal druivenvariëteiten er een 56% verlies zal optreden van de wijngebieden (in vergelijk met het wijnareaal in het pre klimaat tijdperk van de zeventiger jaren). Bij een stijging van 4 graden zou zelfs 85% van de huidige wijngebieden verloren gaan. Het algoritme wat hiervoor gebruikt is gebaseerd op een aantal druivenvariëteiten in specifieke gebieden. Als er niet wordt overgestapt op meer bio diversiteit en innovatie, luidt de conclusie, dan zou dit scenario wel eens waarheid kunnen worden… (Biedt echter wel weer wat perspectief voor Cool Climate landen zoals o.a. Nederland om structureel over te stappen op wijnbouw)
Aan het onderzoek van de PNAS werkten de volgende wetenschappers mee:
Ignacio Morales-Castilla, Iñaki García de Cortázar-Atauri, Benjamin I. Cook, Thierry Lacombe, Amber Parker, Cornelis van Leeuwen, Kimberly A. Nicholas, and Elizabeth M. Wolkovich
Prof. Dr. Kees van Leeuwen is een zeer gerespecteerd wetenschapper en gepromoveerd in oenologie, werkzaam is bij het befaamde Château Cheval Blanc en les geeft over wijnbouw aan de universiteit van Bordeaux. Interessant werk van zijn kant: ‘Wijn: terroir, techniek, zonlicht en emotie’. (Uitgave van perswijn, 1e uitgave 2005)
